PISA-2018

Leesvaardigheid Nederlandse scholieren daalt

Sinds 2000 wordt elke drie jaar de vaardigheid van 15-jarigen in (begrijpend) lezen, wiskunde en natuurwetenschappen gemeten en internationaal vergeleken. Zo monitoren we in hoeverre leerlingen voorbereid zijn op hun rol in de maatschappij.

Onderzoekers vergelijken de Nederlandse leerlingen met leerlingen uit de EU15: België, Denemarken, Duitsland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Ierland, Italië, Luxemburg, Nederland, Oostenrijk, Portugal, Spanje, Verenigd Koninkrijk en Zweden.

Leesvaardigheid staat centraal in PISA-2018 en gaat over meer dan alleen een tekst kunnen lezen


“Leesvaardigheid is het begrijpen van, gebruiken van, evalueren van, reflecteren op en omgaan met teksten om je doelen te bereiken, je kennis en potentieel te verruimen en deel te nemen aan de maatschappij”.





Leesvaardigheid

Leesvaardigheid staat centraal in PISA-2018 en gaat over meer dan alleen een tekst kunnen lezen

“Leesvaardigheid is het begrijpen van, gebruiken van, evalueren van, reflecteren op en omgaan met teksten om je doelen te bereiken, je kennis en potentieel te verruimen en deel te nemen aan de maatschappij”.

Laagste leesvaardigheidsscores in 15 jaar

De uitkomsten van het leesonderzoek zijn zorgwekkend. Nederlandse leerlingen scoren lager dan alle voorgaande jaren en voor het eerst ook lager dan in de 15 EU-landen. Meisjes lezen nog steeds beter dan jongens.

Nederland EU15
Nederlandse meisjes
Nederlandse jongens



Gemiddelde

Nederland

EU15



Geslacht

meisjes

jongens





1 op de 4 leerlingen loopt risico op laaggeletterdheid

Bijna een kwart van de leerlingen leest niet op het niveau dat nodig is om goed te kunnen functioneren op school of in de maatschappij.


Vooral evalueren en reflecteren verdient aandacht

Nederlandse leerlingen kunnen vergeleken met de leerlingen in de 15 EU-landen goed informatie opzoeken, maar hebben moeite met het evalueren van de kwaliteit en geloofwaardigheid van teksten en met het reflecteren op teksten.

Nederland EU15

Niveau 1: expliciete informatie in een korte, eenvoudige tekst over een bekend onderwerp herkennen en verbinden met algemene kennis.

Niveau 2: expliciete informatie in een tekst over een bekend onderwerp vinden en gebruiken om simpele conclusies te trekken.

Niveau 3: expliciete informatie uit verschillende delen van een tekst met elkaar verbinden om relaties te begrijpen of betekenissen van woorden te bepalen.

Niveau 4: impliciete informatie vinden in een tekst over een minder vertrouwd onderwerp en kritisch evalueren met behulp van algemene kennis.

Niveau 5: bepalen welke (impliciete) informatie in een tekst over een minder vertrouwd onderwerp relevant is en deze tekst volledig begrijpen.

Niveau 6: minder vertrouwde ideeën verwerken en kritisch evalueren door minder opvallende details uit een tekst of meerdere teksten te herkennen en integreren.

Wiskunde

Neerwaartse trend voor wiskundescores doorbroken

De wiskundeprestaties van Nederlandse leerlingen zijn in de afgelopen 3 jaar op gelijk niveau gebleven. De stijging in de figuur is zo klein dat het hoogstwaarschijnlijk toeval is. Sinds 2015 zijn er geen verschillen meer tussen meisjes en jongens.

Nederland EU15
Nederlandse meisjes
Nederlandse jongens



Gemiddelde

Nederland

EU15



Geslacht

meisjes

jongens

Natuurwetenschappen

Meisjes voor het eerst beter in natuurwetenschappen dan jongens

Ook in de natuurwetenschappen is de daling afgezwakt. Dat komt vooral doordat de meisjes in score gelijk zijn gebleven. Bij de jongens zet de daling door en ze scoren daardoor voor het eerst slechter dan de meisjes.

Nederland EU15
Nederlandse meisjes
Nederlandse jongens



Gemiddelde

Nederland

EU15



Geslacht

meisjes

jongens

Gezinsachtergrond

Hoe hoger het opleidingsniveau van de ouders, hoe hoger de scores

In Nederland scoren leerlingen met laag-, middelbaar en hoogopgeleide ouders lager op leesvaardigheid dan in de 15 EU-landen. Bij wiskunde scoren zowel Nederlandse leerlingen met hoogopgeleide als met middelbaar opgeleide ouders hoger dan in de 15 EU-landen, bij natuurwetenschappen scoren alleen Nederlandse leerlingen met hoogopgeleide ouders hoger.

EU15

Opleidingsniveau ouders

laag (basisonderwijs of vmbo) middelbaar (havo, vwo of mbo) hoog (hbo of wo)

Welbevinden

Nederlandse leerlingen tevreden met hun leven

Nederlandse leerlingen geven hun leven gemiddeld een 7,5. Jongens zijn iets meer tevreden met hun leven dan meisjes, zowel in Nederland als in de 15 EU-landen.

EU15